Verpleegkundige zorg op een gesloten afdeling

Maandag 15 April 2019

Deel dit nieuws

Hoe ervaren patiënten met een bipolaire stoornis de verpleegkundige zorg als zij door een manische episode op een gesloten afdeling terecht komen? Dat was het onderwerp van een kwalitatief onderzoek dat Jacobine van Lankeren in 2016 deed. Het onderzoek was onderdeel van haar opleiding verplegingswetenschappen. Nu is haar artikel gepubliceerd in het vakblad Perspectives in Psychiatric Care. Een mooie aanleiding om met haar terug te blikken.

Wat is je achtergrond?

‘Ik werk al lang bij Pro Persona. In 2016 combineerde ik mijn studie en het onderzoek met mijn werk als senior-verpleegkundige. Op dit moment werk ik op de ouderenafdeling in Wolfheze en ben ik bezig met de opleiding tot verpleegkundig specialist. Dit is ook een opleiding van 3 jaar. Ik hoop het dit jaar af te ronden’.

Wat was het doel van het onderzoek?

‘De onderzoeksvraag was: hoe hebben patiënten met een bipolaire stoornis die vanwege een manische episode op een gesloten afdeling zaten de verpleegkundige zorg ervaren?
Grote drijfveer was om de verpleegkundige zorg zo goed mogelijk te laten aansluiten op hun behoeften’.

Hoe ging de werving van cliënten voor het onderzoek in zijn werk?

‘Cliënten kwamen vanuit Pro Persona, GGnet en Dimence. Ze moesten stabiel zijn op het moment dat hen gevraagd werd om deel te nemen, en op het moment van deelname. En opname moest niet langer dan een jaar geleden zijn. Ik heb uiteindelijk met 12 cliënten intensief gesproken’.

Wat waren de belangrijkste inzichten die naar voren kwamen?

‘Het gevoel van veiligheid is essentieel voor een goed herstel. Daarin spelen verpleegkundigen een grote rol. Een heldere en rustige manier van communiceren is helpend. Denk dan vooral aan momenten als het innemen van medicatie of de-escalerend optreden bij een incident. In het algemeen scoorden verpleegkundigen daarop prima.

Daarnaast waren verpleegkundigen niet altijd als zodanig herkenbaar voor cliënten. Daar kun je aan tegemoet komen door een badge te dragen, en jezelf op het moment van opname nadrukkelijk voor te stellen aan de cliënt. Een ander punt was onduidelijkheid over het handelingsperspectief: wat moet ik doen of laten om de behandeling te laten slagen, of om op verlof te kunnen? Daar ontbrak het nogal eens aan.

Tot slot zijn voldoende aanwezig zijn in de leefruimtes en het bieden van een duidelijke dagindeling belangrijk. De filosofie achter de ontwikkeling naar High Intensive Care sluit hier gelukkig ook goed op aan.’

Het gaat dus vooral om communicatieve vaardigheden?

‘Klopt. Overigens gaven meerdere cliënten ook aan dat oudere verpleegkundigen wat flexibeler met regels omgaan, en beter in staat zijn af te stemmen op wat de situatie nodig heeft op dat moment. Jongere verpleegkundigen waren iets vaker ‘de politieagent’.   

Kort geleden kreeg het onderzoek een follow-up. Hierbij zijn onderzoekers in gesprek gegaan met verpleegkundigen én patiënten tesamen. Daar ontstond een gedeeld beeld over wat goede verpleegkundige zorg is voor patiënten die opgenomen zijn op een gesloten afdeling vanwege een manische episode. De resultaten geven een verdieping, en worden binnenkort bekend gemaakt.