Overwaal, expertisecentrum angst, dwang en PTSS doet mee in groot onderzoek naar veelbelovende zorg

Woensdag 31 Maart 2021

Deel dit nieuws

Het Expertisecentrum Angst, Dwang en PTSS doet mee in een onderzoek naar een nieuwe behandeling voor therapieresistente dwangstoornissen. Het betreft een onderzoek naar een nieuwe en veelbelovende behandeling voor Obsessieve Compulsieve Stoornis (OCS). Aan dit onderzoek doen een aantal GGZ instellingen, waaronder Pro Persona, en ziekenhuizen mee en staat onder leiding van UMC Amsterdam. De resultaten van dit grote onderzoek worden in 2027 verwacht.

Een dwangstoornis kan iemands leven en dat van zijn naasten, behoorlijk beperken. In Nederland lijden minstens 100.000 mensen aan een obsessieve-compulsieve stoornis (OCD). Die kenmerkt zich door verstorende dwanggedachten en tijdrovende dwanghandelingen die dusdanig ontregelend kunnen zijn dat iemand een hoge lijdensdruk ervaart, vaak niet kan werken of studeren en sociaal geïsoleerd raakt. Ruwweg de helft van alle mensen met een dwangstoornis is met de bestaande zorg (cognitieve gedragstherapie en/of medicatie) niet of niet langdurig te genezen. Voor hen is er eigenlijk geen goed alternatief. De meest vergaande behandeling - hersenchirurgie of diepe hersenstimulatie – is alleen voor de meest extreme gevallen een optie.

Nieuwe behandeling
De veelbelovende behandeling waar het onderzoek om draait heet repetitieve transcraniële magnetische stimulatie, ofwel rTMS. Het idee is om met behulp van een magnetisch veld elektrische stroom in de hersenen op te wekken. Hiermee wordt het hersencircuit dat verantwoordelijk is voor controle op emoties en gedrag, gestimuleerd. Doel is om de hersenen in optimale toestand te brengen om de effecten van cognitieve gedragstherapie te vergroten.

Patiënten zullen de rTMS-behandeling minimaal 5 weken en maximaal 7 weken vier keer per week ondergaan. Een rTMS-behandeling duurt ongeveer twintig minuten. Op elke sessie volgt cognitieve gedragstherapie van ongeveer anderhalf uur. Volgens prof. Dr. Gert-Jan Hendriks: “de behandeling met rTMS is non invasief en poliklinisch. Maar wel intensiever dan de gebruikelijke cognitieve therapie. Behalve extra tijd voor de rTMS zullen er voor dit onderzoek ook de nodige vragenlijsten moeten worden ingevuld. Alle deelnemers aan het onderzoek zullen vooraf ook een MRI-onderzoek ondergaan om het doelgebied in de hersenen voor de rTMS exact te bepalen en om de activiteit en kenmerken van de betrokken hersenstructuren vooraf te meten. Dit laatste wordt gedaan om na te gaan welke rol dit heeft bij het behandeleffect.

Zestig cliënten Overwaal
Vanuit de polikliniek Overwaal zullen minimaal zestig cliënten mee gaan doen in dit onderzoek. In totaal willen de onderzoekers 250 cliënten betrekken bij dit onderzoek. Het expertisecentrum Overwaal werkt voor dit onderzoek nauw samen met de afdeling Psychiatrie van Radboudumc, die voor dit onderzoek de benodigde apparatuur heeft. “Overwaal is onder meer gespecialiseerd in OCS. Wij zien ook dat bij een aantal van onze cliënten de cognitieve gedragstherapie niet altijd goed helpt.

Door te participeren in dit onderzoek willen wij meewerken aan het realiseren van een nieuwe behandelmethode voor onze cliënten met OCS.”, aldus Mirjam Kampman hoofd zorgprogramma Angst, Dwang en PTSS Pro Persona en. Mirjam Kampman zal samen met klinisch psycholoog en programmaleider Pauline Jacobs de dagelijkse regie over dit onderzoek en samenwerking voeren. Gert-Jan Hendriks is deelnemer in het onderzoeksprojectteam.

Miljoenensteun voor veelbelovende zorg
Het onderzoek naar de nieuwe behandelmethode ten behoeve van OCS is een van de vijf onderzoeken die een subsidie hebben ontvangen van Zorginstuut Nederland en ZonMW. Voor het onderzoek naar de nieuwe behandeling OCS is een subsidie van 2,8miljoen Euro gegeven. De vijf onderzoeken naar veelbelovende zorg ontvangen samen rond de 15,5 miljoen euro aan subsidie.

Behalve onderzoekskosten, wordt de zorg betaald voor patiënten die aan de studies meedoen. De Subsidieregeling veelbelovende zorg verbetert de toegang tot veelbelovende zorg voor patiënten, met als einddoel vergoeding via de basisverzekering.