Wetenschappelijk onderzoek

De behandelpraktijk en het wetenschappelijk onderzoek zijn bij Pro Persona nauw met elkaar verbonden. Onderstaand vindt u voorbeelden van de onderzoeken die wij verrichten. 

Routine Outcome Monitoring for Geriatric Psychiatry & Sciences (ROM-GPS)

ROM-GPS staat voor het routinematig meten van psychische klachten en het effect van behandeling hiervoor bij ouderen. De huidige behandelrichtlijnen binnen de psychiatrie zijn met name gebaseerd op onderzoek naar psychische klachten bij (jong)volwassenen. In ROM-GPS willen we onderzoeken wat het effect is van onze psychiatrische behandelingen bij patiënten van 60 jaar en ouder en stellen we ons de vraag of de huidige behandelrichtlijnen ook voldoen in het specifieke geval van de oudere patiënt. Hierbij zullen we bijvoorbeeld ook kijken in welke mate (natuurlijke) lichamelijke verouderingsprocessen het effect van de behandeling beïnvloeden.

De populatie zal bestaan uit ouderen bij wie na intake: een unipolaire stemmingsstoornis, een angststoornis of een somatoforme stoornis is vastgesteld en die informed consent willen geven voor de aanvullende metingen.

Bij deelnemers aan de ROM-GPS studie worden voorafgaand, gedurende en aan het einde van de behandeling meerdere keren metingen verricht aan de hand van gestructureerde en uitgebreide vragenlijstafnames door een getrainde onderzoeker. Deze metingen verlopen parallel aan de behandeling. De metingen bestaan uit (semi-)gestructureerde diagnostische interviews incluis vragenlijsten, cognitieve testen, alsmede een beperkt lichamelijk onderzoek verspreid over een periode van anderhalf jaar of meer. Om de metingen zo minimaal mogelijk belastbaar te laten zijn worden ze zoveel mogelijk uitgevoerd in aansluiting op reguliere behandelbezoeken van de patiënt aan de polikliniek.

Omdat het een grote multicenter studie betreft en er een groot aantal oudere patiënten een langere tijd systematisch gevolgd en onderzocht zullen worden, zijn wij van mening dat deze studie op termijn een belangrijke bijdrage zal leveren in toekomstige behandelrichtlijnen voor de oudere patiënt.

Samenwerkingspartners

Het onderzoek doen wij in samenwerking met: 

• Poliklinieken Ouderenpsychiatrie van het UMCG
• Mediant
• GGZ Noord-Holland-Noord
• GGZ Centraal
• GGNet

Van den Brink, R., Oude Voshaar, R., Dhondt, T., & van der Plas, W. (2015). ROM-GPS: Routine outcome monitoring - geriatric psychiatry and sciences: A naturalistic cohort study of the effectiveness of outpatient geriatric treatment for depression and anxiety.

Poster presentations

Poster presented at the Balancing Cure with Care: Advances in Late Life Mental Health, 17th IPA International Congress, 13–16 October 2015, Berlin, Germany. 27(S1) S111-S112. doi:10.1017/S1041610215002161 

Vergelijkend onderzoek naar de werkzaamheid van esketamine versus elektroconvulsietherapie bij patiënten met een therapie resistente depressie

Eén op de drie patiënten met een depressie herstelt niet of onvoldoende door behandeling met medicatie of psychologische behandeling. Voor deze patiënten kan electroconvulsietherapie (ECT) een laatste strohalm zijn. Herhaalde narcose en geheugenklachten zijn nadelige bijwerkingen van ECT. Behandeling met esketamine biedt mogelijk een alternatief voor ECT.

In deze studie onderzoeken we of behandeling met esketaminedrank patiënten met een depressie even goed helpt als ECT. Ook onderzoeken we hoe patiënten beide behandelingen verdragen. Depressieve patiënten vanaf 18 jaar die in aanmerking komen voor ECT behandeling mogen meedoen aan het onderzoek. Patiënten met een bipolaire stoornis en psychotische klachten kunnen niet meedoen. Er zijn nog meer aanvullende voorwaarden om mee te doen die in een screening met geïnteresseerde patiënten wordt doorgenomen.

Als u na screening in aanmerking komt om deel te nemen, wordt door loting bepaald of u behandeling met esketaminedrank of ECT krijgt. U krijgt daarna 8 weken lang twee keer per week behandeling met esketamine of ECT. Na 8 weken wordt bekeken of de behandeling iets heeft opgeleverd. Als u voldoende hersteld bent, volgen we u daarna nog een jaar. Als u niet hersteld bent, kunt u alsnog de behandeling waar u niet voor geloot had krijgen.

Dit onderzoek is opgezet in het Universitair Centrum voor Psychiatrie, UMCG, in Groningen en goedgekeurd door de medisch-ethische commissie.

Dit onderzoek doen we samen met:

• Universitair Centrum voor Psychiatrie, UMCG, Groningen
• Parnassia, Den Haag
• Pro Persona/Radboudumc, Nijmegen
• LUMC, Leiden
• GGZ Ingeest/AMC, Amsterdam

Als u geïnteresseerd bent of vragen heeft over de studie kunt u contact opnemen via

reset-trd@umcg.nl

Welmoed Marra: w.marra@propersona.nl

Jan Spijker: j.spijker@propersona.nl

Vergelijkend onderzoek naar de werkzaamheid van rTMS bij bipolaire depressie

In deze studie wordt de werkzaamheid van repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) bij mensen met een bipolaire depressie onderzocht (T-BIDE).

rTMS is bij unipolaire depressie een werkzame interventie gebleken. Er zijn ook aanwijzingen voor werkzaamheid bij de bipolaire depressie, maar dit is nog onvoldoende onderzocht. In deze studie worden in de komende 3 jaar 230 patiënten met een bipolaire depressie, die onvoldoende hebben gereageerd op 2 medicamenteuze behandelstappen, per lot toegewezen aan 5 weken behandeling met actieve rTMS of placebo (sham) rTMS. Er wordt gekeken naar de effecten op depressieve klachten, mogelijke bijwerkingen en kosteneffectiviteit van deze behandeling.

U krijgt 5 dagen per week, voor 5 weken lang een rTMS behandeling (in totaal 25 sessies). U komt 2x vóór deze 5 weken behandeling langs voor metingen en 4, 12 en 21 weken ná de behandeling. Tijdens deze metingen worden vragenlijsten afgenomen die onder andere uw depressieve klachten meten. Er zullen twee groepen onderzocht worden, een groep met echte (actieve) rTMS en een groep met niet echte (placebo) rTMS. Zowel u als de onderzoeker weten niet in welke groep u zit. Het is voor de placebo-groep mogelijk om 3 maanden na de laatste behandelsessie te starten met actieve rTMS. Zodat iedereen kans heeft op de actieve behandeling.

Wij doen dit onderzoek in samenwerking met:

• Amsterdam UMC/GGZinGeest
• Pro Persona
• Radboudumc, Nijmegen
• Altrecht
• PsyQ
• UMC Groningen

Als u geïnteresseerd bent of vragen heeft over de studie kunt u contact opnemen via

bide@amsterdamumc.nl.